Αξιοθέατα Νομού Κορινθίας
Αρχαία Κόρινθος
Κόρινθος, η λαμπρή πόλη του μεγαλείου και των περιπετειών, όπου ο έρωτας, λατρευόταν περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, όπου τιμούσαν τις εταίρες και δοξάστηκε η ωραία Λαίς, όπου τέλος, δεν ήταν δυνατόν σε όλους τους θνητούς να πλησιάσουν ου παντός πλειν εις Κόρινθον (Theodose du Moncel, Paris 1846).
Λόγια που μαρτυρούν τη μεγάλη οικονομική ακμή της Κορίνθου (κυρίως στα χρόνια τα αρχαϊκά, 7ος - 6ος αι. π.χ.). Τότε, που οι υδάτινοι δρόμοι διακινούσαν από τα δύο λιμάνια της, σε ανατολή και δύση, ανθρώπους, ιδέες και πολύτιμα αγαθά.
Η αρχαία πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς από τον Μόμμιο και τους Ρωμαίους του (146 π.χ.) και ξαναχτίστηκε από τον Ιούλιο Καίσαρα (51 π.χ.) για να λάμψει και πάλι στη Μεσόγειο. Ο απόστολος Παύλος ιδρύει στην Κόρινθο γύρω στα 50 μ.χ. την πρώτη χριστιανική εκκλησία και την θεωρεί σφραγίδα της εαυτού αποστολής.
Η καρδιά της αρχαίας Κορίνθου κτυπά στα ερείπια της Αγοράς που διατηρεί τη Ρωμαϊκή πλέον όψη (forum), με εξαίρεση τα αρχαιοελληνικά απομεινάρια του αρχαϊκού ναού του Απόλλωνα (540 π.χ.). Sic transit gloria...
Σικυώνα
Η ευλογημένη γη της Κορινθίας μπορεί να καυχάται και για την πόλη της Σικυώνος. Πόλη πλούσια και κατά καιρούς πολιτικά ισχυρή που δοξάστηκε και ως σπουδαίο καλλιτεχνικό κέντρο. Η περιοχή της Σικυωνίας εμφανίζει συνεχή αλλά και δόκιμη ανθρώπινη παρουσία την μυκηναϊκή εποχή (Τιτάνη) ως τις μέρες μας.
Τα χρόνια της μεγάλης ακμής συμπίπτουν με την παρουσία των τυράννων της οικογενείας των Ορθογοριδών που παρέμειναν στην εξουσία επί ένα περίπου αιώνα (650 - 550 π.χ.). Ο Αριστοτέλης (Πολιτικά 1315 β) σχολιάζει ότι οι Ορθογορίδες μεταχειρίζοντο τους υπηκόους τους με μετριοπάθεια και γενικά υπάκουαν στους νόμους, ο Κλεισθένης ιδιαιτέρως ήταν ένα αξιοσέβαστο πρόσωπο λόγω της ανδρείας του και ήταν δημοφιλείς ηγέτες, γιατί φρόντιζαν για ό,τι απασχολούσε τον κόσμο. Κυρίως, όμως, όπως συνέβη και με άλλους τυράννους, ευνόησαν τις τέχνες και τα γράμματα.
Κατά τον 4ο αι. π.χ. ανθίζει στην Σικυώνα η σχολή ζωγραφικής με τον ζωγράφο Παυσία. Παράλληλα δοξάζεται η γλυπτική καθώς, στον ίδιο χώρο γεννιέται και ανδρώνεται ο διάσημος γλύπτης Λύσιππος.
Το 304 π.χ. ο Δημήτριος Α' ο πολιορκητής κατέλαβε την πόλη και στη συνέχεια τη μετέφερε στην ενδοχώρα, στο υψίπεδο που εκτείνεται δυτικά του Βασιλικού, ανάμεσα στους ποταμούς Ασωπό και Ελισσώνα. Ίσως στη θέση αυτή θα πρέπει να αναζητηθεί και η ακρόπολη καθώς, υπάρχει φυσική οχύρωση από απότομες πλαγιές, στις τρεις πλευρές. Η θέση της ξακουστής Σικυώνας, αυτής των αρχαϊκών και κλασσικών χρόνων δεν έχει ακόμα εντοπισθεί, όμως, είναι γνωστό πως βρισκόταν στη πεδιάδα.
Σήμερα τα ερείπια της αρχαίας αγοράς, του βουλευτηρίου, μιας ελληνιστικής στοάς, ενός γυμνασίου, θεμέλια ναού, ρωμαϊκά λουτρά και κρήνες που δρόσιζαν ευδαίμονες θνητούς και κυρίως το μεγαλοπρεπές θέατρο, ένα από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας, μαρτυρούν τον πλούτο, τη σπουδαιότητα και τη δόξα της αρχαίας Σικυώνας. Τα ερείπια μιας μεγάλης τρίκλιτης Βασιλικής, πάνω στο λόφο της Παναγίτσας, γίνονται μάρτυρες της ευεξίας των πρώτων βυζαντινών χρόνων.
Η ευημερία της αρχαιότητας επιστρέφει μεταξύ των χρόνων 1851-1920, όταν χάρη στην καλλιέργεια και εξαγωγή της Κορινθιακής σταφίδας, το σημερινό Κιάτο, δεκαπενταπλασίασε τον πληθυσμό του.
Στις μέρες μας, που η αρχαία και παλαιά ευδαιμονία πέρασαν στην ιστορία, η πάλαι ποτέ εύφορη περιοχή εξακολουθεί να προσφέρει εν αφθονία καρπούς. Οι σύγχρονοι Σικυώνιοι μπορούν να ελπίζουν σε θησαυρούς που τους επιφυλάσσει παντοιοτρόπως η πλούσια γη της Σικυωνίας.
Ακροκόρινθος
Η υψηλότερη και ασφαλέστερη Ακρόπολις που υψώνεται στα 575 μέτρα και αγκαλιάζεται με οχυρώσεις συνολικής περιμέτρου 2.000 μέτρων. Στέφεται από τα απομεινάρια του περίφημου ιερού της Αφροδίτης, ενώ εκκλησίες, τεμένη, σπίτια, πηγές, δεξαμενές και βρύσες μαρτυρούν τη μακραίωνη ανθρώπινη παρουσία (από τον 7ο αι. π.χ. ως και τον 19ο αι. μ.χ.) καθώς και το ανθρώπινο μωσαϊκό που ευτύχησε να ζήσει πάνω στην ορεινή πολιτεία.
Νεμέα
Πίνοντας ήλιο Κορινθιακό διαβάζοντας τα μάρμαρα, δρασκελίζοντας αμπέλια θάλασσες (Οδυσσέας Ελύτης) φθάνει κανείς στη Νεμέα.
Το ιερό του Διός στη Νεμέα υπήρξε ένα από τα τέσσερα σημαντικότερα πανελλήνια ιερά. Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ ο εθνικός ήρωας των Ελλήνων, ο Ηρακλής έκανε τον πρώτο του άθλο και σκότωσε το λιοντάρι της Νεμέας. Σύμφωνα με μία εκδοχή του μύθου, ο ίδιος ο Ηρακλής μετά το κατόρθωμά του ίδρυσε αγώνες προς τιμήν του Νεμείου Διός. Υπάρχει όμως και ο μύθος που θέλει τους αγώνες να έχουν θεσπιστεί από τον βασιλέα Αδραστο του Άργους στη μνήμη του μικρού πρίγκιπα της Νεμέας, Οφέλτη. Τα Νέμεα, αγώνες αθλητικοί και ιππικοί, ετελούντο κάθε δύο χρόνια και οι νικητές βραβεύονταν με στεφάνι από αγριοσέλινο. Ανάμεσα στα ερείπια ξεχωρίζει κανείς τον μεγαλοπρεπή δωρικό ναό του Διός που συμπυκνώνει τις αρχιτεκτονικές εξελίξεις της ύστερης κλασικής και πρώιμης ελληνιστικής περιόδου (6 x 12 κίονες). Επίσης, εντυπωσιάζει το στάδιο της Νεμέας. Πάνω στους τοίχους της στοάς που οδηγεί στον στίβο διαβάζουμε ΕΠΙΚΡΑΤΗΣ ΚΑΛΟΣ δηλαδή ο Επικράτης είναι ωραίος... αυτή και άλλες χαραγμένες επιγραφές μας φέρνουν σε άλλες εποχές, τότε που, ο Επικράτης και πάμπολλοι άλλοι νέοι καλοί καγαθοί πορεύονταν στη στοά για το "ευ αγωνίζεσθαι", πορεία στα πέρατα της μνήμης...
Ηραίον - Περαχώρα - Λουτράκι
Ιδιαιτέρου κάλλους τοπίον αποτελεί η περιοχή του Ηραίου και της λίμνης Βουλιαγμένης. Εκεί, που αναπαύεται η βυθισμένη αρχαία πολιτεία Αίγειρος, η οποία βρισκόταν απέναντι από την Κόρινθο και γι΄ αυτό οι Κορίνθιοι την είπαν Περα-Χώρα.
Το γραφικό λιμανάκι πλαισιώνουν τα ερειπωμένα ιερά της Ήρας Ακραίας και Ήρας Λιμενίας. Χώροι σεπτοί που προσκύνησαν οι Έλληνες, τουλάχιστον, από τον 8ο αι. π.χ. ως το τέλος της αρχαιότητας.
Σε μικρή απόσταση από τα πολυσύχναστα αυτά ιερά της αρχαιότητας και κοντά στη διώρυγα της Κορίνθου δεσπόζει η γνωστή λουτρόπολις, του Λουτρακίου. Οι ιαματικές πηγές και το διάσημο - πλέον - καζίνο μετέτρεψαν το Λουτράκι σε κοσμοπολίτικο θέρετρο αξιώσεων.
Λέχαιον
Ο δυτικός λιμένας της "ολβίας" Κορίνθου που εξυπηρετούσε την επικοινωνία με τη Δύση. Απείχε 12 στάδια από την "αφνειό" πόλη και συνδεόταν μαζί της με τα μακρά τείχη. Τη σπουδαιότητά του δηλώνει η μεγαλύτερη παλαιοχριστιανική βασιλική στον ελλαδικό χώρο που, κτίστηκε - πλάι στην ακτή - περί τα τέλη του 5ου αι. μ.χ.
Κεγχρεές
Ο ανατολικός λιμένας της Κορίνθου που απείχε 70 στάδια από την "ευδαίμονα" πόλη. Η διαμόρφωσή του έγινε στα αρχαϊκά χρόνια της Κορινθιακής ακμής. Οι σημερινές ερειπωμένες λιμενικές εγκαταστάσεις ανήκουν στη Ρωμαϊκή εποχή. Σήμερα, ο νότιος λιμενοβραχίονας μοιάζει βυθισμένη πολιτεία, με τα απομεινάρια του ναού της Ίσιδας και της παλαιοχριστιανικής βασιλικής (4ος αι. μ.χ.) να χάνονται μέσα στη θάλασσα.
Ίσθμια
Ο μύθος θέλει και τους δύο μεγάλους Ολύμπιους θεούς να ερίζουν για αυτόν τον ευλογημένο κορινθιακό τόπο. Τελικά, ο Απόλλωνας πήρε τον Ακροκόρινθο και ο Ποσειδώνας τον Ισθμό.
Στην πευκόφυτη περιοχή του Ισθμού, που δροσίζει η θαλασσινή αύρα, δεσπόζει το πανάρχαιο ιερό του Ποσειδώνα που, κι αυτό ακολουθεί καρτερικά την ιστορία και τις περιπέτειες της Κορίνθου.
Μαζί με τον Ποσειδώνα συλλατρεύεται ο ήρωας Μελικέρτης, πού έφτασε στην περιοχή πάνω σε ένα δελφίνι και ταυτίστηκε με τον θεό - προστάτη των ναυτικών - Παλαίμονα. Εδώ γιορτάζονταν κάθε δύο χρόνια, την Άνοιξη, τα ΙΣΘΜΙΑ, πανελλήνια γιορτή με αθλητικά αγωνίσματα και έπαθλο ένα στεφάνι από σέλινο. Σήμερα, πάνω στο λόφο του αρχαίου ιερού (δίπλα σ ένα ενδιαφέρον μουσείο), ξεχωρίζουν μόνο ερείπια, καθώς το οικοδομικό υλικό των μνημείων χρησιμοποιήθηκε, για να χτιστεί το μεταγεμέστερο διίσθμιο τείχος εξαμίλιον (επί Ιουστινιανού).
Ισθμός
Ο μακρύς και επικίνδυνος περίπλους της Πελοποννήσου δημιούργησε την ιδέα της κοπής του Ισθμού. Από τον 7ο αι. π.χ. ο Περίανδρος και στη συνέχεια ο Δημήτριος ο Πολιορκητής, ο Ιούλιος Καίσαρας, ο Καλιγούλας αλλά και ο Νέρωνας προσπάθησαν να υλοποιήσουν το μεγάλο και δύσκολο έργο που, τελικά πραγματώθηκε μόλις το 1893, από το νεότερο ελληνικό κράτος. Το μήκος της διώρυγας φθάνει τα 6.343 μέτρα, το ύψος από την επιφάνεια της θάλασσας τα 78 μέτρα, το βάθος τα 8,30 μέτρα και έχει χωρητικότητα πλοίων των 8.000 τόννων. Η διάνοιξη της κορινθιακής διώρυγας παρά το γεγονός ότι είναι αξιοθαύμαστο επίτευγμα του 19ου αι., απαίτησε θυσίες και αποδείχθηκε έργο κατώτερο των προσδοκιών. Φαίνεται να δικαιώνεται τελικά το Μαντείο που χρησμοδότησε Μην επιχειρήσετε να κάνετε τίποτα. Αν ο Ζεύς ήθελε ένα νησί στο σημείο αυτό, θα το είχε δημιουργήσει...